NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسْلِمُ
بْنُ حَاتِمٍ
الْأَنْصَارِيُّ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
الرَّحْمَنِ
بْنُ
مَهْدِيٍّ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ بْنُ
أَبِي
الْوَضَّاحِ
عَنْ
الْعَلَاءِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
رَافِعٍ عَنْ
حَنَانِ بْنِ
خَارِجَةَ
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عَمْرٍو
قَالَ قَالَ
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
عَمْرٍو يَا
رَسُولَ
اللَّهِ
أَخْبِرْنِي
عَنْ
الْجِهَادِ
وَالْغَزْوِ
فَقَالَ يَا
عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ
عَمْرٍو إِنْ
قَاتَلْتَ
صَابِرًا مُحْتَسِبًا
بَعَثَكَ
اللَّهُ
صَابِرًا
مُحْتَسِبًا
وَإِنْ
قَاتَلْتَ
مُرَائِيًا
مُكَاثِرًا
بَعَثَكَ
اللَّهُ
مُرَائِيًا
مُكَاثِرًا
يَا عَبْدَ
اللَّهِ بْنَ
عَمْرٍو
عَلَى أَيِّ
حَالٍ
قَاتَلْتَ
أَوْ
قُتِلْتَ
بَعَثَكَ
اللَّهُ
عَلَى تِلْكَ
الْحَالِ
Abdullah b. Amr'den;
demiştir ki:
Abdullah b. Amr;
Ey Allah'ın Rasûlü bana
cihadı anlat dedi. (Hz. Nebi'de);
"Ey Abdullah b.
Amr! Eğer sen sabrederek ve sevabını sadece Allah'dan bekleyerek savaşırsan,
Allah da seni sabreden ve (yaptığı savaşın sevabını sadece Allah'dan) uman (bir
kişi) olarak diriltir. Eğer gösteriş için (ya da mal) çokluğuyla övünmek için
savaşırsan, Allah seni gösterişçi ve (mal) çokluğuyla övünen (bir kimse) olarak
diriltir. Ey Abdullah b. Amr, hangi hal üzere savaşırsan Allah da seni o hal
üzere diriltir" buyurdu.
İzah:
Beyhakî,
es-Sünemı'l-kübrâ, IX, 168.
Tekâsür: Çokluk
kuruntusu, gururu, iddiası manalarına gelir. "Biz çoğuz", "hayır biz çoğuz" diye insanların
birbirleriyle çokluk yarışı yapmaları, çokluk sevdası veya çokluk izharı ile
tefâhur etmeleridir ki, genellikle dünya ehlinin kapılıp aldandığı bir gurur
halidir.
Mevzumuzu teşkil eden
hadis-i şerifte bu kelimeyle kasdedilen mânâ ise, "savaşa katılan bir
kimsenin savaştan elde edeceği mal, şöhret, ün, şan gibi cihadın ruhuna aykırı
olan dünyevi zenginliklerle övünerek başkalarına üstünlük taslamasıdır.
Nitekim Allah Teâlâ ve tekaddes hazretleri; "Bilin ki dünya hayatı bir
oyun, eğlence, süs, kendi aranızda (birbirinize karşı) övünme, mal ve evlat
çoğaltma yansıdır."[Hadîd 20] Ve "Çoklukla övünmek sizi
oyaladı.”[Tekâsür 1] mealindeki ayet-i kerimelerinde insanların mal ve evlat
çokluğuna düşkünlüklerinin kendilerini nasıl oyalayıp felâkete sürüklediğine
dikkatler çekilmiştir.
Harpten elde edeceği
dünyevi ganimetlerle başkalarına üstünlük sağlamak maksadıyla veya şan ve
şeref ümidiyle savaşan kimselerin âhirette savaşa hangi maksatlarla
girdiklerinin ortaya çıkacağı gibi ihlasla savaşanların da itilasının olanca
açıklığıyla ortaya döküleceği çok veciz bir şekilde ifade edilmiştir. Nitekim
bir hadis-i şerifte de; "Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz, nasıl ölürseniz
öyle hasredilirsiniz" buyurularak bu manaya işaret edilmiştir. Metinde
geçen; "Eğer sen sabrederek ve sevabını sadece Allah'dan bekleyerek
savaşırsan" anlamındaki şart cümlesinde geçen "sabredici" ve
"sevabını sadece Allah'dan bekleyen" kelimelerinin cevap cümlesinde
nekre olarak zikredilmeleri bu vasıflarla harbe giren kimselere kıyamet gününde
verilecek sevabın mikdannın hesaplanamayacak kadar çok, Allah'dan başka
kimsenin bilemeyeceği kadar fazla olduğunu ifade etmek içindir. Gösteriş için
veya benzeri duyguların şevkiyle savaşa giren kimselerin ellerine savaştan bir
sevabın geçip geçmemesi meselesini 2515-2516 numaralı hadislerin şerhinde
açıklamış bulunmaktayız.